خبرگزاری مهر، گروه استانها: فرهنگ سازی و قانون‌گذاری برای کنترل و جمع آوری سگ‌های ولگرد که تعداد آنها روز به روز در کشور از جمله در شهر سنندج رو به افزایش است نیاز به پروسه‌ای همگانی دارد تا این معضل زیست محیطی را کنترل کند.
در کنار عدم کنترل، عقیم‌سازی و جمع‌آوری این سگ‌ها دوستی دوستداران حیوانات و مقابله با برخوردهای کلان مدیریتی با موضوع سگ‌های بلاصاحب یک معضل جدی در این حوزه است، هرچند به دلیل بحران‌های بهداشتی و سلامتی و مشکلات دیگری که سگ‌های ولگرد در سطح شهر و در تعامل با انسان می‌آفرینند، نباید احساسی با آن برخورد کرد.
مدیریت اشتباه پسماند شهری باعث تغذیه این حیوانات از پسماند شده و آزاد بودن آنها در همه جای شهر هم موجب ایجاد آلودگی در کل نقاطی که انسان هم از آنها استفاده می‌کند، خواهد شد خصوصاً که این سگ‌ها در دفع فضولات خود درکی از رعایت بهداشت ندارند.
علاوه بر این هاری هم بیماری دیگری که با گزش انسان به وسیله سگ ایجاد می‌شود و بیشترین گزش هم برای کودکان زیر ۱۵ سال است، حتی هاری سگ ممکن است به دیگر حیوانات حیات وحش هم منتقل شود و علاوه بر اینکه حیوانات دیگر را هم بیمار می‌کند موجب هاری آنها خواهد شد.
بنا بر اعلام سازمان بهداشت ۹۸ درصد هاری در ایران مربوط به جمعیت سگ‌های هار در ایران است.
بیماری مهم دیگر که سگ‌ها منتقل می‌کنند «کیست هیداتیک» است که از طریق تماس مستقیم یا مصرف سبزیجات آلوده به مدفوع سگ ایجاد می‌شود، این در حالی است که اگر در پارک و بوستان‌های درون محله‌ای شهر سنندج ۱۰ دقیقه سیاحت کنید با مدفوع‌های با فاصله کم در این پارک‌ها برخورد خواهید کرد و قطعاً شب همان مکان تفرجگاه و محل شب نشینی خانواده‌های سنندجی است.
صدای پارس سگ کابوس شبانه کودکان دچار گازگرفتگی
یک خانم سنندجی هم که چند ماه پیش فرزندش توسط یک سگ دچار گازگرفتگی شده بود، اظهار کرد: شبانه روز کابوس خانواده و فرزندم صدای پارس سگ است.
وی بیان کرد: در شهر سنندج خانه‌ها روی تپه‌ها ساخته شده و به واسطه همین تپه‌ای بودن محلات آخر کوچه‌ها محل تجمع سگ‌های ولگردی است که شب و روز صدای زوزه آنها در دل مردم دلهره ایجاد می‌کند.
این خانم سنندجی گفت: بارها اول صبح و یا آخر شب و حتی وسط ظهر و روز روشن توسط سگ‌ها احاطه شده و فقط با داد و فریاد و پرتاب کردن اشیای و سنگ و چوب به سمتشان توانستیم به راه خود ادامه دهیم.
وی گفت: روزی که فرزند ۱۲ ساله‌ام توسط سگ گاز گرفته شد تا آخرین لحظه عمرم فراموش نمی‌کنم و صدای زجه کشیدن او را هر شب و روز جلوی چشم خود می‌بینم.
این مادر نگران ادامه داد: مسؤولان نسبت به اقشار متوسط کمتر دغدغه مند هستند و تقریباً محلات فقیر نشین به حال خود رها شده و کسی دیگر به فکر حل رخدادها و معضلات آنها نیست.
سگ‌های بلاصاحب معضل بهداشتی و اجتماعی
رئیس سازمان مدیریت پسماند سنندج در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: وجود سگ‌های بلاصاحب یکی از معضلات مهم بهداشتی و اجتماعی در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور است و کردستان در اجرای کامل و صحیح دستورالعمل کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب به عنوان مرکز موفق در غرب کشور عمل کرده است.
شکور صلواتی افزود: معضل افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب در سراسر کشور در مسیرهای جاده‌ای، روستاها، حاشیه و داخل شهرها، پارک‌ها و غیره وجود دارد و همه ادارات عضو کارگروه باید در راستای کنترل و مهار جمعیت این سگ‌ها اقدام کنند.
وی گفت: غذارسان‌ها و حامیان سگ‌های بلاصاحب به‌صورت غیرقانونی اقدام به غذارسانی به سگ‌ها می‌کنند که تبدیل به عادت سگ‌ها برای تأمین خوراکشان می‌شود، و سگ به هر عابر پیاده‌ای که حتی پلاستیک خرید در دست دارد، به گمان غذارسان بودن نزدیک می‌شود.
صلواتی بیان کرد: ترس شهروند از نزدیکی و هجوم حیوان باعث واکنش نشان دادن آنها و در نهایت حمله به شهروند می‌شود و حتی کارشناسان تنوع زیستی، به‌طور کلی غذارسانی به هر شکلی را نوعی حیوان آزاری می‌دانند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند سنندج بیان کرد: در حال حاضر مرکز نگهداری، عقیم‌سازی سگ‌ها در سنندج با ظرفیت ۶۰ قلاده سگ بلاصاحب در ماه فعالیت‌های مستمر عقیم‌سازی، واکسیناسیون، انگل‌زدایی دارند هر چند که با توجه به وضعیت کنونی جمعیت سگ‌ها، نیاز شهر در اجرای اصولی کنترل جمعیت سگ بیش از این میزان است.
جمع‌آوری ۲۴۰۰ سگ ولگرد در سال گذشته
صلواتی عنوان کرد: در سال ۱۴۰۱ جمعاً تعداد ۲ هزار و ۳۴۶ قلاده سگ و در سال ۱۴۰۲، تعداد ۲ هزار و ۴۰۰ قلاده سگ از سطح شهر جمع‌آوری و در مراکز تحت اختیار شهرداری برای پروسه عقیم سازی نگهداری می‌شوند که در این راستا با عنایت به هماهنگی‌های بعمل آمده برای تعیین مکان‌های مناسب و در دسترس برای ارتقا ظرفیت نگهداری موقت آنها شاهد کاهش محسوس سگ‌ها در سطح شهر خواهیم بود.
وی گفت: در فصل زمستان بیش از ۶۰۰ قلاده جمع آوری و نگهداری شدند و سایر ادارات از جمله سازمان دامپزشکی به منظور تأمین دامپزشک و داروهای بیهوشی مورد نیاز، سازمان حفاظت محیط زیست برای تأمین زیستگاه مناسب جهت نگهداری سگ‌ها، تأمین میرشکاران در زنده‌گیری سگ‌ها و فراهم کردن تجهیزات و سلاح‌های بیهوشی تحت اختیار آن سازمان، دانشگاه علوم پزشکی کردستان برای تأمین داروهای بیهوشی مورد نیاز که منجر به تحمیل هزینه‌های گزاف بر شهرداری شده همکاری ندارند.
رئیس مدیریت پسماند شهرداری سنندج اظهار کرد: واگذاری سگ‌ها به افراد متقاضی برای نگهبانی گله، باغ و روستا، آماده سازی ۲ پناهگاه برای نگهداری سگ‌ها یکی ۸۰۰ متر مربع و دیگری ۶۰۰ مترمربع از اقدامات شهرداری سنندج در این راستا بوده است.
صلواتی افزود: جلب همکاری مراکز تهیه و توزیع مواد پروتئینی برای تأمین تغذیه سگ‌ها، عدم اجرای دستور العمل ابلاغی کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب در سایر شهرهای حوزه استان و بخشداری‌ها، مخالفت حامیان حیوانات با عملیات زنده گیری سگ‌ها و ایجاد درگیری و مزاحمت حین فعالیت پیمانکاران هم دیگر موارد انجام شده است.
رهاسازی غیرمجاز سگ‌های بلاصاحب شهر و روستاهای دیگر در سنندج از معضلات شهرداری
وی بیان کرد: در واقع از عمده مشکلات شهرداری سنندج در زمینه ساماندهی سگ‌ها، سگ‌های بلاصاحبی است که متأسفانه از سطح سایر شهرها و روستاها جمع آوری و شبانه به شهر سنندج انتقال و در میادین ورودی، بلوارهای حاشیه و مسیرهای کم تردد بصورت غیرمجاز رهاسازی می‌شوند.
رئیس سازمان مدیریت پسماند سنندج ادامه داد: هدف شهرداری از جمع آوری سگ‌های بلاصاحب، تأمین آسایش، آرامش و امنیت شهروندان، بهبود زندگی سگ‌ها با روش‌های علمی، مناسب و اخلاقی است و این انتظار را از شهروندان و سایر دستگاه‌ها و مجموعه‌های متولی در این حوزه داریم که سازمان مدیریت پسماند را در این خصوص یاری نمایند.
سگ‌های ولگرد در سنندج خطرات جانی و بهداشتی بدنبال دارد
مدیرکل محیط زیست کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: معضل حضور سگ‌های ولگرد سال‌ها شهروندان سنندجی را درگیر خود کرده و علاوه بر خطرات جانی در بحث بهداشت و سلامت نیز تبدیل به دغدغه همگانی شده است.
اقبال حمیدی گفت: شهرداری سنندج چند سال پیش طرحی را آغاز کرد که این سگ‌ها را عقیم کند و بعد از پلاک کوبی، باز هم آنها را در سطح شهر رها می‌کند، کار غیراصولی که نه تنها جمعیت این سگ‌ها را کنترل نکرد بلکه جمعیت آنها را افزایش داد.
وی افزود: این سگ‌ها در سطح شهر، علاوه بر خطرات جانی که شهروندان به ویژه کودکان را تهدید می‌کند، سلامت جسمی انسان‌ها را هم به خطر می‌اندازد.
مدیرکل محیط زیست کردستان عنوان کرد: آب دهان سگ‌ها و فضولات آنها در جاهای که انسان‌ها هم از آنجا استفاده می‌کنند بسیار بیماری‌زا و آلوده است که باید برای آن چاره‌ای اساسی اندیشیده شود.
عدم تفکیک زباله منجر به افزایش سگ‌های ولگرد شده است
حمیدی افزود: تفکیک نکردن زباله از مبدا، در شهرهای استان منجر به افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد شده که باید اولویت مدیریت پسماند واقع شود.
وی گفت: بحث تفکیک زباله اگر انجام نشود تعداد سگ‌های ولگرد نیز روزبه‌روز خواهد رفت و چون در شهرهای استان بحث تفکیک از مبدا زباله نهادینه نشده دفع زباله تر و خشک با هم مشکلاتی همچون افزایش بیماری‌ها را به دنبال دارد.
شیوع بالای حیوان گزیدگی در کردستان طی سال گذشته
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، عنوان کرد: در فصل تابستان و پاییز سال ۱۴۰۲ موارد حیوان گزیدگی شیوع بالاتری داشت.
فرزام بیدارپور بیان کرد: ۳ هزار و ۴۳۶ مورد حیوان گزیدگی سال قبل به وقوع پیوست که در این میان تعداد موارد سگ گزیدگی بیشتر از بقیه بود.
وی افزود: این تعداد حیوان گزیدگی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ (با ۲ هزار و ۹۵۷ مورد)، نشان از افزایش آمار گزیدگی دارد.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان اظهار کرد: احتمالاً این افزایش آمار گزیدگی به دلیل فعالیت مردم در بیرون از منزل و همچنین حضور حیوانات در چراگاه‌ها در فصول گرم سال بوده است.
بیدارپور ادامه داد: در تمامی موارد واکسن و در صورت نیاز سرم ضد هاری برای مراجعین استفاده شد که باید یادآور شد هزینه‌های مربوط به حیوان گزیدگی برای سیستم سلامت بالا است.
بیش از ۹۷ میلیارد ریال در کردستان برای سیستم سلامت هزینه شد
وی بیان کرد: هزینه تزریق واکسن و سرم برای هر مورد حداقل ۵۰ میلیون ریال است که به صورت رایگان ارائه می‌شود و در سال گذشته تزریق واکسن و سرم تراپی مجموعاً ۹۷ میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال برای سیستم سلامت استان هزینه داشته است.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان گفت: بهترین راه برای برخورد با این مشکل پیشگیری است به طوری که هماهنگی‌های درون و برون بخشی، آموزش گروه‌های در معرض خطر، شناسایی موارد گزیدگی، پیگیری و درمان زود هنگام و واکسیناسیون به موقع حیوانات از جمله اقدامات پیشگیرانه است.
وی افزود: واحد پیشگیری و مراقبت بیماری هاری و حیوان گزیدگی در شهرستان‌های استان به صورت ۲۴ ساعت شبانه روز فعال است.
در سال ۱۴۰۱ تعداد ۳۲۰ هزار مورد حیوان‌گزیدگی در کشور به ثبت رسید که ۸۰ درصد آنها سگ گزیدگی بود.
در مجموع ماهانه حدود ۲۱۰۰۰ نفر توسط سگ‌های صاحبدار و بلاصاحب در کشور مورد گزش قرار می‌گیرند، استان کردستان و شهر سنندج هم از این امر مستثنی نبوده و آمار متوسط ماهانه در سنندج ۷۲ مورد گزش توسط سگ‌های صاحبدار و بلاصاحب است.
درست است که این حیوانات هم موجوداتی نیازمند حیات و تأمین آسایش هستند، اما اگر خودمان را جای پدر و مادری بگذاریم که فرزندشان مورد حمله این سگ‌ها قرار گرفته است قطعاً به فکر چاره خواهیم افتاد.
راه حل کوچک و کمتر بازدارنده همان عقیم کردن است که در واقع باید راه حل کلان مدیریتی مدیریتی اندیشیده شود و در این زمینه اقدام جدی برای رفع چالش بزرگ سگ‌های ولگرد صورت گیرد.
